Абклейванне сцен і падлог цыратай,
паркалем, аксамітам

У побыце нараўне з традыцыйнымі матэрыяламі для аздаблення сцен і падлог сталі ўжываць цырату, паркаль і аксаміт. Гэтыя матэрыялы мацуюць да сцен і крысам цвікамі, мастиками, клеямі, клейстерами. Цвікі ўжываюць з шырокімі капялюшыкамі - белымі або омедненными.

Паверхні сцен і падлог павінны быць якая адпавядае выявай падрыхтаваныя. Пазы ў драўляных сечаных сценах неабходна замазаць тынкавым вапнавае-гіпсавым або гипсопесчаным растворам альбо заладзіць рэйкамі. Лепш спачатку заладзіць пазы растворам, а затым абліцаваць сцены гипсокартонными лістамі. А яшчэ лепш выканаць мокрую тынкоўку. Пасля добрай сушкі можна прыступаць да аздаблення.

Паказанымі матэрыяламі звычайна пакрываюць дашчаныя крысы. Калі паміж дошкамі маюцца шчыліны, то іх латаюць полумасляной шпатлёўкай або драўлянымі рэйкамі, якія прыбіваюць да дошак так, каб былі ўтоеныя капялюшыкі цвікоў. Дрэнныя крысы лепш за ўсё заслаць цвёрдымі древесноволокнистыми плітамі, трывала прыбіўшы іх, а капялюшыкі цвікоў утапіць у тоўшчу матэрыялу на 1-2 мм і замазаць полумасляной шпатлёўкай. Ёю жа замазваюць усе швы паміж плітамі. Пасля высыхання шпатлёўку зачышчаюць шліфавальнай скуркай.

На дрэнна падрыхтаваных крысах ситец і аксаміт хутка зношваюцца, асабліва ў месцах інтэнсіўнага руху людзей.

Мацаванне на цвіках. Калі ўжываюць паркаль з арнаментам або малюнкам, неабходна пры падрыхтоўцы полак дамагацца іх сумяшчэння. Разрэзаўшы матэрыял на кавалкі патрэбнай даўжыні, сшываюць полку па памеры сцяны, у якім выразаюць адтуліны для вокнаў і дзвярэй. Спачатку полка мацуюць уверсе, у столі, прутка яго нацягваючы. Цвікі забіваюць не радзей чым праз 25 гл. Пасля гэтага полка мацуюць унізе, каля ліштвы, сочачы за тым, каб каля аконных і дзвярных праёмаў матэрыял быў нацягнуты без маршчын. Асабліва добра трэба мацаваць у кутах. Аксамітам абіваюць сапраўды гэтак жа.

Аднак і паркаль, і аксаміт можна прыбіваць, не сшываючы полак, асобнымі кавалкамі, забіваючы цвікі ў беражкі. Абзы можна закладваць адна пад іншую і размяшчаць цвікі ў адзін шэраг; можна прыбіваць і абзы кожнай полкі асобна.

Приклеивание. Для гэтай мэты ўжываюць розныя клеі і мастики, але лепш за ўсё звычайны клейстер з пакуты або крухмалу з даданнем у яго (на вядро клейстера) 100-150 г сталярнага клею. Налепванне на клейстере зручна тым, што, калі запатрабуецца зняць паркаль або аксаміт, досыць будзе намачыць іх вадой, і, як толькі клейстер размокнет, яны лёгка знімуцца. Іншыя выгляды клеяў і мастик размягчыць не заўсёды атрымоўваецца.

Прыляпляць можна вялікімі полкамі або асобнымі палотнамі, апошнія зручнейшыя ў працы. Нашмароўваць тканіну, як шпалеры, нельга: клейстер пракрадзецца на асабовую паверхню і пры прыгладжванні яна будзе ільсніцца. Таму паверхня пакрываюць прыгатаваным клейстером і даюць яму падсохнуць да отлипа, т. е. да такога стану, калі да яго яшчэ будуць прыліпаць пальцы рук, але без прыліпання да іх клейстера. На гэты клейстер укладваюць тканіну і добра яе прыгладжваюць. Аксаміт прыгладжваюць праз паперу альбо наносяць па ім удары сухой шчоткай-тарцоўкай. Рукі заўсёды павінны быць чыстымі і сухімі, без слядоў клейстера.

У каменныя, цагляныя, бетонавыя паверхні цвік не ўб'еш, а ў тынкоўку ён хоць лёгка забіваецца, але і вельмі лёгка вымаецца. Таму варта паступаць так. Вырабляюць тонкія рэйкі шырынёй ад 20 мм і да іх тыльнаму боку мацуюць тонкімі гваздзікамі матэрыял, а затым рэйку з матэрыялам мацуюць да сцяны. Гэтак жа мацуюць і ўнізе. Калі матэрыял прыбіць да асабовага боку рэйкі, то ён не будзе шчыльна прылягаць да сцяны.

Рэйкі да сцен мацуюць так. Спачатку ў сценах просверливают або прабіваюць адтуліны, устаўляюць туды драўляныя коркі, каб яны трывала трымаліся, і ў іх - праз рэйку - забіваюць цвікі.

Некаторыя ўмацоўваюць полкі, падвешваючы іх на трывалай нітцы. Побач з кутом у сцяну зверху і знізу забіваюць цвікі. Скрозь пашытая полка прапускаюць тонкую трывалую капронавую нітку (рыбалоўную лёску), прутка нацягваюць, замацоўваюць трывала за цвікі і выпростваюць матэрыял. Так мацуюць па ўсіх чатырох бакам сцяны.

Мэтазгодна спачатку правесці выпрабавальнае приклеивание, наляпіўшы невялікі кавалак паркалю на кардон або фанеру.

Цырату наляпляць значна прасцей, чым паркаль і аксаміт. З яе асабовага боку лёгка выдаляюцца клеючыя рэчывы і іншыя забруджванні. Практычна яе наляпляюць гэтак жа, як линкруст, толькі не замочваюць у вадзе. Цыратай можна акрыць не толькі сцены, але і крысы. Аднак сцены не рэкамендуецца пакрываць на ўсю вышыню, а на 1,5-1,7 м ад падлогі, як бы ўладкоўваючы панэль. Цырату можна альбо прыляпляць, альбо прыбіваць цвікамі.

Цвікі ўжываюць звычайныя. Цырату наразаюць на палотны патрэбнай даўжыні, наважваюць іх на сцены, прымацоўваючы ў некалькіх месцах цвікамі ўверсе і ўнізе. Зверху абзы зачыняюць раскладкай, т. е. рэйкай шырынёй не больш 30 мм. Яе можна афарбаваць алейнай або эмалевай фарбай альбо акрыць лакам. Каб абзы шчыльна прылягалі адна да іншай, іх прыходзіцца прирезать па лінейцы.

На падлогу цырату наляпляюць на трывалых клеях, мастиках або клейстерах. Абзы полак абавязкова прирезают. Перад налепваннем цыраты на падлогу трэба ўважліва прачытаць гл. 5 "Прылада і рамонт падлог з пластыкавым пакрыццём".